تعداد صفحات:30
نوع فايل:word
فهرست مطالب:
مقدمه
زيلو چيست؟
تاريخچه مختصري از زيلو
نخ و رنگ
نقوش زيلو بر حسب مج
مواد اوليه بافت زيلو
هنر زيلو بافي در يزد
ميبد مركز بافت زيلو
نكاتي در مورد زيلو
ريشه لغوي زيلو
زيلو و تاريخچه آن در ميبد
انواع زيلوها
معايب و محاسن زيلو
مواد اوليه
ابزار زيلو بافي
شيوه بافت زيلو
انواع زيلوها از لحاظ نقش
معرفي چند نمونه زيلوهاي قديمي و نفيس
نقش و رنگ در كاربرد زيلو
بازار فروش
مشكلات زيلو بافي
استادان بافنده
پيشنهادات براي گسترش زيلو بافي
منابع و ماخذ
مقدمه:
بافندگي و نساجي از بوميي ترين هنرهاي ايراني است و سابقهاي ديرينه و هزاران ساله دارد، از فرش نامدار دوره هخامنشي، پازيرك گرفته تا پارچههاي فاخر عهد ساساني يا بافتههاي دوره سلجوقي و انواع پارچهها و فرشهاي بي همتاي عصر صفوي كه الحق اوج درخشان و عصر طلايي نساجي و بافندگي در ايران است، همه و همه نشاندهنده حيات ارزشمند و ديرينه و رواج اين هنر در زندگي ايرانيان است.
استان يزد همواره از مراكز مهم بافندگي بوده و در كنار هنر و معماري بي نظير و زيبا و چشمنوازش، در بافندگي بافتههاي داري و غير داري نظير قاليبافي، شعربافي، زري بافي، شالبافي، ترمه، مخمل، و بهويژه زيلو نيز درخشيده است. زيلو زيراندازي ساده و بي تكلف و بادوام و خنك و بهداشتي است. تار و پودش از پنبه تشكيل يافته است. بي پيرايه است و از خلوص پرمعنايي برخوردار است. ساده و باوقار است؛ زيرا تنوع رنگي محدودي دارد و آرايههاي آن نقشهاي ساده هندسي بيش نيست. نقوش زيلو ارتباط عميقي با فرهنگ مردم دارد. اين سادگي و صداقت همگام و سازگار با بناها و روحيه قانع مردم اين خطه است.
زيلوبافي يكي از هنرهاي درخور توجه ايرانيان بوده است و از ظواهر امر چنين بر مي آيد كه قدمتي بس طولاني در تاريخ هنر و فرهنگ ايران زمين دارد. اين كه چرا سرزمين ايران مهد توليد زيباترين و ارزشمندترين آثار فرشبافي جهان شده است، محل بحث و گفتگوهاي بسيار بوده، اما آن چه در اين آثار رخ مي نمايد نشان از ذوق سرشار ايرانيان دارد كه سعي در هر چه زيباتر كردن محيط زندگي خود داشتهاند و تا حد امكان در تنوع و گونهگوني در پي اين زيبايي بودهاند.
زيلو نيز يكي از اين هنرهاي باارزش بوده كه نشان از دقت نظر و نگاه ظريف و زيباپسند ايرانيان دارد. اين را كه اين هنر نخست از كدام نقطه از ايران بزرگ برخاسته، به درستي نميتوان مشخص كرد؛ چرا كه تاريخي دقيق وجود ندارد و منابع مكتوب نيز داراي آن چنان اطلاعاتي نيستند كه بتوان از روي آن ها سوابق تاريخي اين فرش را بررسي كرد. در منابع تاريخي موجود نيز مشخصاً به زيلو پرداخته نشده و تنها هر كجا نامي از بنايي، خاصه مساجد، بوده است، در توصيف موقعيت و دارايي هاي آن مسجد نامي از زيلو نيز به ميان آمده است؛ با توجه به اين كه اين نوشتارها نيز اطلاعات كمي از زيلوهاي بعد از اسلام به دست ميدهند و مطلبي درباره ويژگيهاي اين هنر در قبل از اسلام ندارند.
زيلوي يزد اگرچه با كتيبههايش هويتي انكار ناپذير دارد و هر مسجد و مكان ديني در سراسر ايران نشاني و فرشي به يادگار از اين خطه دارد، جاي تاسف است كه امروز درگذر زمانه، آن هم در مراكز اصلي توليد و بافت آن، يعني شهر ميبد و اردكان، اين هنر مهجور مانده و در ميان فرشها و زيراندازهاي ماشيني گرفتار و رو به نابودي است.
ميبد را بايد يكي از مراكز مهم توليد زيلو دانست و بي شك در گسترش و رونق اين فرش، ميبد سهم بسزايي داشته است؛ چرا كه شاهكارهاي موجود هنر زيلو بافي متعلق به استاد كاران و بافندگان ميبدي است. نكته درخور توجه آنكه با همه ويژگي ها و اهميتي كه اين فرش داشته، پژوهشي درخور تامل در اين هنر نشده است؛ درحاليكه هر يك از ابعاد مختلف اين هنر ظرفيت پژوهشي مستقل دارد.